Wat is bio-energie?
Laten we starten bij het begin. Bio-energie, of biomassa, is een vorm van energie die wordt opgewekt door het verbranden, vergisten of vergassen van natuurlijke materialen. Onder natuurlijke materialen verstaan we materialen met een plantaardige of dierlijke herkomst zoals hout, gedroogde mest, dierlijke vetten, voedselresten enzovoort. Door deze organische materialen te verbranden, vergisten of vergassen komt er energie vrij in de vorm van warmte, die op zijn beurt wordt omgezet in elektriciteit.
Biomassa is een hernieuwbare bron van energie. Organische materialen blijven continu aangroeien. Je kan bijvoorbeeld na de oogst de planten en het bos opnieuw laten groeien, en daarna weer oogsten. Het raakt niet op. Hoewel er bij de verbranding van biomassa CO2 vrijkomt, draag dit niet bij aan het broeikaseffect. Dankzij een meer duurzame motor, een warmtekrachtkoppeling (WKK), wordt de CO2-uitstoot geneutraliseerd. Bio-energie is bovendien betrouwbaar: het is niet afhankelijk van weersomstandigheden zoals wind- of zonne-energie.
Kritische voetnoot
Bij Bolt voegen we daar graag een kritische noot aan toe. Want als je even verder nadenkt, weet je ook dat bomen en planten sneller gekapt worden, dan dat de nieuwelingen CO2 kunnen opnemen. Bovendien worden natuurgebieden vervangen door ‘productiebossen’, wat op zich ook een heel vervuilend proces is. De teelt van biomassa voor bio-energie kan daardoor ook de biodiversiteit en voedselproductie bedreigen.
Toch kan het ook anders. Particulieren of kleine bedrijven die investeren in een pocketvergister (zie ook ‘Hoe werkt het?’) gebruiken vaak restafval voor de productie van energie zoals mest of tuinafval. Hierbij geven ze een tweede leven aan afvalproducten die anders verloren zouden gaan. Hiernaast wordt ook steeds meer gekeken om algen en zeewier in te zetten als biomassa. Biomassa kan dus wel degelijk een bijdrage leveren als alternatief voor fossiele brandstoffen door échte reststromen in te zetten in de circulaire economie.
Hoe werkt het?
Het opwekken van bio-energie uit biomassa kan op drie verschillende manieren.
Verbranden. Dit is de meest gebruikte manier om bio-energie op te wekken. De biomassa wordt verbrandt in afvalverbrandingsinstallaties, waardoor er verbrandingswarmte ontstaat. Deze verbrandingswarmte wordt vervolgens omgezet in elektriciteit.
Vergisting. Het vergisten of laten rotten van biomassa, zonder zuurstof en onder invloed van geselecteerde bacteriën, zorgt ervoor dat bepaalde gassen vrijkomen. Dit biogas, bestaande uit CO2 en methaan, wordt opgevangen en omgezet in energie. Wat verder overblijft, is het digestaat, dat als meststof gebruikt kan worden.
Vergassen. Biomassavergassing is een technologie waarbij droge biomassa, zoals snoeiafval of stukjes oud hout op hoge temperatuur worden verhit met heel weinig zuurstof. Het resultaat? Een mengsel met zeer brandbare gassen oftewel biosyngas. Deze techniek is nog in volle ontwikkeling en wordt voorlopig nog niet veel toegepast in België.
"We vertrokken vanuit de idee om producten te kweken met als doel ze te vergisten tot energie”, legt Mia uit. “Op dat moment was het een trend om energiegewassen te telen. Al snel beseften we dat dit indruist tegen onze visie om ethisch om te gaan met voedsel. Nu werken we enkel met restproducten zoals mest- en groenafval. Nu voorzien we onszelf én anderen van groene energie en is de cirkel rond."
